Waarom Meditatie?
Gistermiddag heb ik samen met een heel inspirerende vrouw een wandeling gemaakt rond de Sloterplas in Amsterdam. Ik noem haar naam even niet, want ik weet niet zeker of zij dat fijn vindt. We hadden een mooi en inspirerend gesprek. Wat ik zo leuk aan haar vind, is dat zij in staat is om waarachtige vragen te stellen en door te vragen. Ze is niet zomaar tevreden met een antwoord. Wat mij daarbij opvalt en wat me ook ontroert is dat ze echt geïnteresseerd is. Ik heb genoten van het samen Zijn met haar.
Een van de vragen die zij aan mij stelde was: Waarom mediteer jij eigenlijk? En wat levert het je dan op?
Het leuke is dat dagelijks mediteren voor mij inmiddels zo gewoon is geworden, dat ik al niet meer nadenk over waarom ik het doe of wat het me oplevert.
Als ik daar wel stil bij wil staan, dan ontdek ik dat meditatie mij veel heeft gebracht en nog steeds brengt. Meditatie is veelzijdig, ik zal hieronder proberen uit te leggen wat het me brengt.
Ten eerste heeft meditatie mij geleerd om bewust aanwezig te zijn in het huidige moment. Dit is denk ik ook de eerste stap in meditatie, oefenen om steeds aanwezig te zijn in het hier en nu. Hans Knibbe, mijn leraar, heeft het wel eens ‘het trainen van de spieren van de geest’ genoemd.
Mijn geest, en de geest van bijna iedereen, is als een onrustige aap. De geest springt van de ene naar de andere gedachte en is daardoor altijd onderweg. Het trainen van de geest is oefenen om je aandacht steeds bij één onderwerp van aandacht te houden. Bijvoorbeeld bij het volgen van je ademhaling. Dat is in het begin verschrikkelijk saai en vaak ook moeilijk. Je zou dit het liefst willen overslaan. Na een tijdje komt je geest meer tot rust en dan blijkt het heeeeeel fijn te zijn om je aandacht ‘precies hier’ in het huidige moment aanwezig te laten zijn.
Het bijzondere is bijvoorbeeld dat wanneer mijn geest rust vindt, ik opmerk dat elk moment anders is. Dat elke ademhaling anders is. Ik kopje thee smaakt anders. De gedachten die door mij heen bewegen verschillen van moment tot moment et cetera. En er is enorme rust en schoonheid te vinden is in elk moment. Alleen dat al is een grote vrucht van meditatie.
Maar er is meer. Toen ik eenmaal mijn aandacht kon richten, kon ik ook oefenen om bij pijn en ongemak aanwezig te zijn. Pijn en ongemak van mezelf en anderen. Een ieder die mij al langere tijd kent, weet dat mijn leven bepaald niet over rozen is gegaan. Meer dan twintig jaar ben ik weggelopen voor de wond die in mij was aangebracht. Ik wilde totaal niet in het moment aanwezig zijn, ik hoopte steeds dat het morgen beter met me zou gaan. Kortom, ik liep met een grote boog om de pijn heen. Meditatie heeft mij geleerd om precies bij de pijn aanwezig te zijn. Om haar recht aan te kijken. Het bijzondere is dat juist op dat moment, de pijn zich in zijn ware aard kan tonen. Dat wat ik heb meegemaakt is niet verdwenen. Echter het bepaald niet langer mijn leven. Ik kan het zien, ik hoef niet meer weg, ik leef niet langer in de toekomst. Ik sta open, zowel voor pijn en lijden, als voor geluk en liefde. De boeddhisten noemen dit compassie. Compasasie is het openen van je hart naar pijn en lijden van jezelf en anderen.
En er is nog meer. Door alle oefening begon ik me te realiseren dat ik geen eiland ben, dat ik geen afgesloten systeem ben, maar dat ik in alle opzichten totaal in verbinding ben. Elk moment rust ik in verbinding met de aarde onder mij. Zij draagt mij, ik leun op haar. Ik adem lucht in, zuurstof, en geef CO2 terug. De bomen ‘ademen’ de CO2 in, die ik uitadem en geven zuurstof terug. Ik eet planten die hun wortels hebben in de aarde en volop in verbinding staan met de zon, de maan en onderhevig zijn aan alle andere elementen. Ik geniet van de zon die schijnt in mijn gezicht. Ik draag kleding die door anderen gemaakt is. Ik ben voorgekomen uit mijn vader en mijn moeder. Ik ben opgevoed door mijn vader en mijn moeder en vele anderen. Ik spreek een taal die ik niet zelf bedacht heb. Ik gebruik een computer die ik niet zelf gemaakt heb. Kortom, er is zo veel waar ik diep dankbaar voor ben en waar ik de vrucht van mag plukken! Ik maak een diepe buiging voor het netwerk van verbinding waar ik deel van uitmaak. Ik ben stil, voel diepe ontroering en eindeloze dankbaarheid.
Dit (en eigenlijk nog veel meer) maakt dat meditatie voor mij belangrijk is. Het herinnert mij aan wie ik ten diepste ben. Het opent mijn hart voor de schoonheid van het bestaan. Het maakt dat ik, ook nu in de situatie waarin we ons met elkaar bevinden, wil uitreiken, juist omdat we een netwerk van verbinding zijn.