In Zen is de term beginner’s mind een heel bekende term waar een hele eenvoudige, doch wijze wereld aan practise aan vast zit. Vandaag zou ik beginner’s mind graag in het zonnetje zetten en mijn eigen ervaringen met beginner mind met je delen.
Wanneer je de wereld waarneemt met beginner’s mind, dan neem je de wereld waar, alsof je voor het allereerst in deze wereld bent. Je zou kunnen zeggen dat je in het vliegtuig bent gestapt naar een vreemd en ver land en je dingen ziet die je nog nooit gezien hebt, je ruikt en proef geuren en smaken die totaal nieuw voor je zijn. Als je even je ogen dicht doet en dit visualiseert, dan merk je wellicht dat dit een soort nieuwsgierigheid of verwondering bij je opwekt. Ouders die hun rondkruipende peuter gadeslaan zien eenzelfde soort nieuwsgierigheid, openheid, oningevuldheid bij hun kind, als het de kamer aan het ontdekken is.
Beginner’s mind staat haaks op de gewoonte van onze dagelijkse geest om alles ‘vast’ te zetten. We zetten de dingen vast omdat we ‘weten’ wat lopen is, wat het is om af te wassen en zelfs hoe het is om een bos heerlijk geurende rozen te ontvangen. We staan er niet meer bij stil. We voelen niet hoe onze voeten de grond raken, hoe het warme water onze handen zacht maakt en helaas genieten we meestal ook niet van de geur van verse rozen.
Als ik dit zo opschrijf dan merk je wellicht bij jezelf op hoe we onszelf tekort doen in het leven. Onze dagelijkse geest is een op overleving gericht geest. Daar is niets mis mee. Dat is zijn taak. We hoeven onszelf hier niet voor te schamen, laat staan voor op de kop te slaan. Toch ben je het wellicht met mij eens dat het jammer is dat we vanuit dit dagelijkse zelf het directe contact met onze omgeving kwijt zijn. We zijn het contact met verwondering kwijt. Gelukkig is er goed nieuws!
Met enige training kunnen we leren om uit de overlevingsdrive van het dagelijkse zelf te stappen en bewust in contact te treden met de frisheid van elk moment. Tijdens danssessies vraag ik mijn deelnemers vaak om te dansen alsof ze niet weten wat dansen of bewegen is. Om elke beweging helemaal in het hier en nu te ervaren. Fris, open, zonder iets in te vullen of vast te zetten. Bijzonder genoeg opent zich dan een heel universum aan subtiele sensaties in je lichaam, die vanuit het dagelijkse bewustzijn niet opmerkt.
Ooit liep ik eens met een driejarig kind door de stad. De wereld bekijken door de ogen van een drie jarige is geweldig! Hij heeft me dingen laten zien die mij allang niet meer opvielen. Een prachtige muurschildering, waar ik vanuit mijn dagelijkse gewoonte allang aan voorbij liep; paardenbloemen die op een heel bijzondere plaats zo tussen de stoeptegels groeiden en stonden te stralen in de zon; een hekje met regenboogkleuren, waar hij uren bij stil wilde staan om de kleuren in zich op te nemen.
Kinderen kunnen vol verwondering een object onderzoeken, waar wij een naam en een functie aan toekennen. Neem bijvoorbeeld een tandenborstel. Jij en ik hebben er een beeld bij en we weten wat we met een tandenborstel kunnen doen. Om die reden zijn we eigenlijk niet meer geïnteresseerd in de tandenborstel. Een kind van 3 jaar reageert totaal anders. Die kijkt, ruikt, proef, beweegt, kijkt nog eens enzovoorts. Dat is nog eens beginner’s mind!
Wanneer ik met verwondering naar de wereld om mij heen kijk, ervaar ik contact met iets dat groter is dan de ruimte waar ik me in bevind. Er ontstaat een open veld waar alles spontaan in gebeurt. Als ik met die ogen naar mijn geliefden kijk, is mijn hart totaal open en tegelijkertijd is er een grenzeloze, onvoorwaardelijke liefde aanwezig. Er hoeft niets anders, alles wat er is, is al helemaal heel en compleet. Alles verschijnt en verdwijnt zonder dat ik of iemand anders er iets aan hoef te doen. Alles komt op en alles gaat als een oneindige stroom die zijn eigen gang gaat. Bijzonder genoeg voelt dat heel intiem en rijk. Liefde wordt wakker.
Wanneer ik niets doe, niets vastzet, tref ik de open, stromende kwaliteit die de ware natuur is van alle vormen (objecten, mensen, gedachten, gevoelens, emoties). Mijn dagelijkse geest wil alles vast zetten, er een naam aan geven, de dingen begrijpen. Daarmee stop ik alles in hokjes. De werkelijkheid is in essentie niet in hokjes te stoppen. De natuurlijke aard van alles is totaal open en vrij. Dit is het geheim van alle mystieke leringen. De schoonheid is al aanwezig. Leer met frisse ogen kijken, leer kijken met beginner’s mind.